#वीकेंडटास्क
#कथालेखन (१६/११/२५)
#विषय :- मोबाईल हटवा, बालपण वाचवा.
कथेचे शीर्षक :- स्क्रीनचे कवच : किलबिलाटा चा शोध.
शाळेत मधली सुट्टी झाली आहे. वर्गात खूपच शांतता आहे. एकेकाळी मधली सुट्टी झाल्यावर गोंगाट, गप्पा आणि दंगा असायचा पण आता प्रत्येक जण शांतपणे बसलेला. हातात मोबाईल किंवा टॅबलेट वर सोशल मीडिया, किंवा गेम्स खेळत आहेत. स्वतःशीच हसत आहेत स्वतःशीच बोलत आहेत (माझ्या आजीने हे दृश्य पाहिले असते तर तिने यांना वेडेच म्हटले असते) मीरा सुद्धा आपल्या टॅबलेट वर ॲनिमे बघण्यातच मग्न.
सुट्टी संपताच शिक्षक वर्गात आले, हसले आणि म्हणाले,” अरे वा! आज खूप शांतता आहे, कुणाची मस्ती नाही की किलबिलाटही. हे कसलं दृश्य? मधली सुट्टी संपल्यानंतर एवढी शांतता मी कधी अनुभवलेच नाही”.
पराग म्हणतो,” सर !आता आम्ही शांतच असतो. कारण की मोबाईल मध्ये बघायला खूप छान गेम्स असतात ना. बाहेर खेळण्यात काय मजा? इथे गेम्स मध्ये बक्षीसही मिळतात.
शिक्षक म्हणाले,” बक्षीसे? मुलांनो, तुम्हाला माहित आहे शाळेच्या मैदानावर धावताना, खेळताना मिळणाऱ्या श्वासाचा आणि हृदयाचा वेग हे कोणत्याही ऑनलाइन बक्षीसांपेक्षा खूप मोठ्ठे बक्षीस आहे. शेजारच्या मित्राला मैदानी खेळात,’ आउट’ केल्यावर मिळणारा आनंद हा’ ‘लाईक्स’ च्या संख्येपेक्षा जास्त खरा असतो.
मध्येच मीरा म्हणाली,” सर! परत सांगता का? सुंदर वाक्य आहे मी शेअर करते.”पुढे आपला टॅबलेट बंद करून विचार करून विचारते, पण सर, मी जर सोशल मीडियावर नसेल तर, माझ्या फ्रेंड्सच्या नवीन गोष्टी मला कळणार नाहीत. मला ” फोमो” ( फियर अँड मिसिंग आऊट) होतं.
शिक्षक म्हणाले , “मीरा खूप छान शब्द वापरलास ! फोमो – काहीतरी गमावण्याची भीती. पण मीरा, तू वास्तविक जीवन ( रियल लाईफ) गमावते आहेस!. तू स्क्रीनमध्ये इतकी अडकलीस की समोरच्या झाडावर बसलेल्या चिमण्यांचा थवा, त्यांचा चिवचिवाट, खिडकीत येणारी खारुताई, बागेतील रंगीबेरंगी फुलपाखरे हा सर्व लाईव्ह शो तू मिस करते आहेस. मोबाईल बाजूला ठेवून जरा आजूबाजूला पहा. जग हे थ्रीडी आहे फक्त स्क्रीन टू डी आहे.
मीरा रात्री घरच्यांच्या बरोबर जेवायला बसते. तिचे बाबा विनय दिवसभर लॅपटॉपवर काम करीत असतात. ते म्हणाले, मीरा एवढ्यात खूप शांत झाली आहेस, तुझं अभ्यासावरच लक्ष ही उडाले, असा तुझ्या सरांचा फोन मला आला होता.
मीरा चिडूनच म्हणते,” हो! मला मोबाईल बघायला आवडतो. शिवाय अभ्यासाचे ऑनलाईन कोचिंगचे व्हिडिओज पण बघायचे असतात ना. पण सरांना ते आवडतच नाही.
विनय शांतपणे सांगतो,” ठीक आहे, ऐक मी आज एक मोठा निर्णय घेतला आहे. आपल्या घरातल्यांचा,’ स्क्रीन टाईम’ नियम बदलतोय.
मीरा आश्चर्याने,” म्हणजे?”
म्हणजे, आता रात्री जेवण झाल्यावर आपण एक तासासाठी घरातला प्रत्येक मोबाईल, टॅबलेट आणि टीव्ही सुद्धा बर का, बंद ठेवणार आहोत!. आपण “टॉकिंग टाईम”( गप्पा मारण्याचा वेळ) सुरू करूया
मीरा प्रचंड विरोध करत म्हणते,” पण बाबा! माझ्या फ्रेंड्स चे स्टेटस कोण बघणार?
विनय म्हणाला,” मी पाहणार!”मी पण दिवसभर लॅपटॉप वरच असतो. पण आज मला नव्याने समजलं, मी तंत्रज्ञान बनवतोय पण तेच तंत्रज्ञान आपल्याला दोघांनाही एकमेकांपासून दूर करते. मीरा तुझं भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी मी इतकी मेहनत घेतोय पण तुझे बालपण वाचवण्यासाठी काय करतोय? मला वाटतं प्रत्येक पालकांनी याचा विचार जरूर करावा.
मीरा मात्र गोंधळते, विचारते, बाबा! आता काय करायचं?
विनय म्हणाला,” आपण एकत्र काहीतरी खेळूया किंवा तुझ्या बालपणचा अल्बम पाहू, किंवा कॅरम, पत्ते खेळूया. तुझी छोटी बहीण कशी बोलायला शिकली याचे व्हिडिओ पाहूया आणि तू मात्र मला तुझ्या शाळेतल्या खऱ्या गमतीजमती सांगायच्या बर का!
दुसऱ्या दिवशी संध्याकाळी,” नॉन डिजिटल झोन” सुरू झालाय. मीरा आणि विनय गच्चीत बसले आहेत. दोघांच्याही हातात मोबाईल नाही.
मीरा म्हणाली, बाबा, आठवतय का मला पावसात भिजायला खूप आवडायचं आणि मग मी ताप आणि फणफणायची. आणि आईचा ओरडा खावा लागायचा. दोघेही मनापासून हसतात.
शिवाय तुला भूगोलाचा अभ्यास करणे अजिबात आवडायचं नाही. तू ‘ ॲटलास’ मध्ये बाहुल्यांचे कपडे ठेवायचीस.
जुन्या आठवणींना उजाळा देत दोघं बापले गप्पात चांगलेच रंगले. मीराच्या चेहऱ्यावरचा आनंद आणि समाधान ओसंडून वाहत होतं. विनयचा हात खिशात जातो मोबाईल काढण्यासाठी पण क्षणात थांबतो. मीरा म्हणते बाबा नका काढू मोबाईल. आता मला तुमच्या सोबत गप्पा मारायला खूप मज्जा येते.
विनय समाधानाने बोलला, बेटा मीरा, तू आज मला एक मोठी गोष्ट शिकवलीस. मी स्क्रीन बनविण्यात एवढा व्यस्त झालो की, जीवनाची खरी स्क्रीन तू आहे हेच मी विसरलो होतो.
मीरा बाबांना घट्ट मिठी मारते, थँक्यू बाबा! मला वाटतं मोबाईल शांत राहतो पण तो आपल्यालाही शांत करतो
विनय म्हणाला बरोबर बोललीस मीरा, आपल्याला आपल्या मुलांना मोबाईल मध्ये गुंतवायचं नाही तर जीवनामध्ये गुंफायचं आहे.
सांग बरं मीरा आज काय शिकलीस?
म्हणजे शाळेत थोडक्यात सारांश सांगतो तसं….
* कथेतील मोत्यांची उजळणी
वास्तविक जीवन महत्त्वाचे, थ्रीडी जग, टू डी स्क्रीन पेक्षा अधिक महत्त्वाचं.
* फोमो नाही जोमो ( जॉय ऑफ मिसिंग आऊट) काहीतरी ऑनलाईन न बघण्याचा आनंद जरूर घ्या.
* स्क्रीन टाईम नाही, टॉकिंग टाईम- संवाद, गप्पा आणि कुटुंबाचा सहवास अत्यावश्यक आहे, पटले.
* मोबाईल मुलांच्या नैसर्गिक उत्साहाला आणि किलबिला टाला शांत करतो.
* बालपण वाचवा, बालपणात अनुभव आणि आठवणी जमा करा नुसते लाईक्स नाही.
विनय म्हणाला,” बरोबर!”
जगणं नसावस स्क्रीन, आधार व्हावा तो क्षण,
योग्य वेळेस वापरा, फुलवा उद्याचे बालपण.
मीरा म्हणाली,” बाबा! चला ना, रात्रफार झाली, गारठही वाढलाय आता घरी जाऊया!…….
सौ. स्मिता अनिल बोंद्रे.
©®