#माझ्यातलीमी
#विकेंडटास्क(१४/११/२५)
#कथालेखन
#मोबाईलहटवाबालपणवाचवा
#मोबाईलचाराक्षसीविळखा
“ममा मला पुन्हा भूक लागली.” रसिकाचा चार वर्षाचा आयुष तिला लाडात येऊन सांगत होता.
“अरे आता तू पास्ता खाल्लास ना लगेच कशी भूक लागली तुला. बरं थांब तुला चीज आणि ब्रेड देते. आता पोटभर खायचं हा नाहीतर पुन्हा थोड्या वेळाने मागशील.”
रसिकाने आतमध्ये जाऊन एका प्लेटमध्ये आयुषसाठी खायला आणलं. ती त्याच्या पुढ्यात बसून त्याला भरवू लागली. लगेचच आयुषने तिला मोबाईलवर कार्टून लावायला सांगितले. रसिका अगदी कौतुकाने शेजारी बसलेल्या सासूला मालतीताईंना म्हणाली,
“बघितलं आई कसा लबाड आहे त्याला खरी भूक लागली नाही. कार्टून बघायचं आहे त्याला. आपण त्याला खाताना कार्टून लावून देतो ना म्हणून ही मखलाशी.”
“रसिका खरं सांगू का मुलांना असं सारखं मोबाईल बघायला देणं चांगलं नाही. आपण कधीतरी त्याला नाही म्हणायला हवं.”
“हो आई खरं आहे पण ते बघता बघता तो पोटभर जेवतो ना. आपल्याला तेवढेच समाधान. कार्टून लावलं नाही तर अक्षरशः दोन तीन घास खातो.”
“तू त्याला जेवताना मोबाईल पाहू देतेस आणि राहुल घरी आल्यावर स्वतः लॅपटॉप वर काम करत बसतो. त्याला आयुषचा व्यत्यय नको म्हणून तो त्याला मोबाईल देतो. एकूण किती तरी वेळ आयुष मोबाईल बघत बसतो.”
इतक्या लहान मुलाला मोबाईलची सवय लागलेली पाहून मालती ताईंना चिंता वाटू लागली होती. असेच बोलता बोलता त्या आपल्या मैत्रिणीला राधाला ह्या बाबत बोलल्या. राधा लगेच बोलली,
“अगं ही लहान मुलं तरी काय करणार त्यांच्या पालकांना त्यांच्या बरोबर घालवायला वेळच नसतो. हे बघ मालती मी माझ्या सुनेला मेघाला पुढच्या आठवड्यात तुझ्याकडे पाठवते. सहज गप्पा मारता मारता ती रसिका आणि राहुलशी बोलेल. तिने “लहान मुलांची मानसिकता” ह्या विषयावर खूप अभ्यास केला आहे. अनेक पालकांना तिने दिलासा दिला आहे. ती एक नामांकित समुपदेशक आहे. तिच्याशी बोलल्यावर ते दोघं हा विषय नक्कीच गंभीरपणे घेतील.”
“राधा खरंच खूप बरं होईल. तू ह्या रविवारीच मेघाला पाठव.”
रविवारी चारच्या सुमारास मेघा आली. राहुल आणि रसिका दोघेही घरीच होते. अवांतर गप्पा झाल्यावर मेघाने स्वतः बनवलेली गुळपापडी खाऊ म्हणून आयुषच्या हातात दिली. त्याला गुळपापाडी माहितच नव्हती. मालती ताई आधी हे सर्व घरी करत होत्या. आताशा त्यांना काही जमत नव्हते म्हणूनच आयुषला सांभाळण्यासाठी रसिकाने ब्रेक घेतला होता. आयुष म्हणाला,
“गुळपाडपी काय मला माहित नाही.” त्याला गुळपापडी बोलायला जमलं नाही.
मेघा रसिकाला म्हणाली,
“अगं मुलांना हा असा मजेशीर खाऊ द्यायला हवा त्यात खूप आयर्न, प्रोटीन्स असतात.”
“हो गं आधी जॉब होता वेळ मिळत नव्हता ना.”
इतक्यात आयुष मोबाईल वर कार्टून बघण्याचा हट्ट करू लागला आणि रसिकाने लगेच त्याला कार्टून लावून दिलं. ते पाहून मेघा संधी साधून म्हणाली,
“अगं आयुषने मोबाईल मागितला आणि तू लगेच दिलास हे योग्य नाही. आज अनेक पालकांची हीच समस्या आहे. कोण म्हणतं मोबाईल बघताना तो खूप छान जेवतो. पण तुम्हाला माहीत आहे का ही मुलं अशा तऱ्हेने जेवतात तेव्हा ती फक्त गिळत असतात. आपण काय खातोय, त्याची चव काहीच त्यांना कळत नाही. शिवाय जास्त स्क्रीनटाइम मुळे त्यांच्या मेंदूवर, डोळ्यांवर अनिष्ट परिणाम होत असतात. आता लगेच तुम्हाला काही जाणवणार नाही. पण ह्यामुळे लठ्ठपणा, झोपेच्या समस्या, मान खांदे दुखणे अशी शारीरिक दुखणी उद्भवू शकतात. ह्याशिवाय एकाग्रता कमी होते, संवाद साधण्यात अडचणी निर्माण होतात. हे तर काहीच नाही मोबाईल दिला नाही तर मुलं आक्रमक सुद्धा होऊ शकतात.”
रसिका आणि राहुल दोघांनाही माहीत होतं की मेघाचा ह्या विषयात खूप अभ्यास आहे आणि ती समाजप्रबोधन करते. हे सगळं ऐकून दोघंही चिंताग्रस्त झाले. मोबाईलचे इतके तोटे असतील असं त्यांना वाटलंच नाही. दोघांनी एकमेकांकडे पाहिलं. राहुल काळजीने म्हणाला,
“मेघा कोरोना काळापासून लहान मुलांच्या हातात मोबाईल येण्याचं प्रमाण जास्त वाढलंय. कित्येक शाळांनी ऑनलाईन शिक्षणासाठी मोबाईलचा वापर करण्याची परवानगी दिली. त्यामुळे सर्व लहान मुलांच्या हातात सर्रास मोबाईल दिसतो. आता तूच सांग आयुषचे स्क्रीनटाइमचे प्रमाण कमी कसं करायचं.”
“राहुल आणि रसिका तुम्ही दोघांनी यासाठी प्रयत्न करायला हवेत. रसिका सध्या तू दिवसभर घरात असतेस. मला एक सांग आपण लहानपणी कसे जेवायचो. चिउकाऊच्या गोष्टी ऐकत. बरोबर ना. लहान मुले जिज्ञासू असतात. त्यांना गोष्टी ऐकायला आवडतं. तू त्याला छान छान गोष्टी सांग. तो नक्की विचारेल मग पुढे काय झालं. तो आजूबाजूच्या गमतीजमती बघत छान जेवेल. त्याला वेगवेगळी, इंग्रजी किंवा मराठी गोष्टीची पुस्तके वाचून दाखव. तो स्वतःच रात्री झोपताना गोष्टीचे पुस्तक वाचून दाखवायला सांगेल. देवादिकांच्या गोष्टी पण लहान मुलांना आवडतात. देव इतके शक्तीशाली कसे हे सांगताना ते पालक, गाजर खायचे असे सांगायचे. हल्ली मुलांच्या वयानुसार कितीतरी मनोरंजक, बौद्धिक गेम्स मार्केट मध्ये मिळतात. त्यात मूल रमून जातं. ह्यासाठी तो खेळत असताना तुम्ही त्याच्याबरोबर लहान व्हायला हवं. तो खेळत असताना तुम्ही हातात मोबाईल घेतला तर त्याला दुर्लक्षित झाल्यासारखं वाटेल. ह्या वयाच्या मुलांना सापशिडी, लूडो खेळ आवडतात. सापशिडी हा नुसता खेळ नाही तर त्यात एक जीवनाचं तत्त्वज्ञान असतं. नेहमीच शिडीवरून वर जाता येत नाही. तर कधी कधी सापावरून खाली यावं लागतं. पण कधीही हार न मानता वर जाण्याचा प्रयत्न करायचा असतो.”
“मेघा तू किती छान पद्धतीने आम्हाला समजावून सांगितलं. मोबाईलचे इतके दुष्परिणाम असतात हे आमच्या ध्यानीही नव्हतं.” रसिका म्हणाली. तिची री ओढत राहुल म्हणाला,
“मेघा आम्हाला वाटायचं की आपला आयुष जगाच्या मागे राहायला नको. त्याने टेक्नोसाव्हि असायला हवं. म्हणून मोबाईल द्यायचो आम्ही.”
“अरे राहुल त्याच्या योग्य वयात तो हे सगळं शिकेलच. आपण तर ते सगळं आता शिकलो तरीही कुठे मागे पडलो नाही. तू आज सराईतपणे लॅपटॉप वापरतोस.”
“मेघा तू बोललीस म्हणून ह्यांना हे पटलं. मला पण वाटायचं की रसिकाने त्याला संध्याकाळी खाली खेळायला न्यावं, कधी बागेत घेऊन जावं.”
“मेघा आता आमच्या दोघांच्याही डोक्यात लख्ख प्रकाश पडला आहे. आता आम्ही योग्य ती काळजी घेऊच. आई तुमचं म्हणणंही मला पटलं आहे. आता आपल्या आयुषच्या जीवनातील मोबाईलचा राक्षसी विळखा दूर होईलच आणि मी माझ्या मैत्रिणींना पण समजावून सांगेन.”
“तुम्ही तुमच्या परिचयातील कोणालाही निःशंकपणे माझ्याकडे घेऊन येऊ शकता.”
रसिका आणि राहुलने यापुढे आयुष बरोबर जास्त वेळ घालवायचे ठरवले. तुम्ही सुद्धा असंच कराल ना!
©️®️सीमा गंगाधरे