पर्यावरण संवर्धन दिनानिमित्त लेख स्पर्धेतील लेख.लेख.

पर्यावरण संवर्धन दिनानिमित्त लेख स्पर्धा.

शीर्षक :- ” माझे पर्यावरण, माझी जबाबदारी “.

” फुलांनी सजलेली धरती, हिरवळीत न्हालेली माती,
पक्षांचे सूर, झऱ्याची गाणी, निसर्गाची जादूच न्यारी!.
हसऱ्या वातावरणाचं सारं सौंदर्य, संकटात पडले खरी,
म्हणूनच घेते मी व्रत,” पर्यावरण रक्षण माझी जबाबदारी!”.

नमस्कार मित्रांनो!.

आज आपण एका अत्यंत महत्त्वाच्या विषयावर बोलणार आहोत,” माझे पर्यावरण, माझी जबाबदारी”. सजीवांच्या नैसर्गिक परिसरास पर्यावरण म्हणतात. आपण ज्या जगात श्वास घेतो तेच आपले पर्यावरण. हवा, पाणी, जमीन, झाडे, प्राणी या सर्वांनी मिळून ते बनलेले आहे.

आपल्या मूलभूत गरजांसाठी–जसे की शुद्ध हवा, स्वच्छ पाणी आणि अन्न यासाठी आपण पूर्णपणे पर्यावरणावर अवलंबून आहोत. पर्यावरण म्हणजे केवळ निसर्ग नाही तर आपल्या सभोवतालची संपूर्ण व्यवस्था. जी आपल्या जीवनाचा आधार आहे.

* पर्यावरणाचे महत्व आणि गरज :-
पर्यावरण हे केवळ नैसर्गिक सौंदर्याचे प्रतिक नाही, तर ते आपल्या अस्तित्वाचा पाया आहे. झाडे आपल्याला ऑक्सिजन देतात, पाणी जीवन देते आणि जमीन आपल्याला अन्न पिकवण्यासाठी आधार देते. पर्यावरणातील प्रत्येक घटक हा एकमेकांशी जोडलेला आहे. जर त्यातील एकही दुवा कमकुवत झाला तर संपूर्ण सृष्टीचा समतोलच बिघडतो. दुर्दैवाने आज आपण जलप्रदूषण, वायु प्रदूषण, जंगल तोड, हवामानातील अनपेक्षित बदल यासारख्या गंभीर समस्यांना तोंड देतच आहोत. त्यामुळे नैसर्गिक आपत्ती यांची संख्या वाढत आहे अनेक जीवजंतूंच्या प्रजाती नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहेत.

या समस्यांवर उपाय काय? तर तो उपाय आपल्याच हातात आहे.
” जागरूकता आणि कृती!”. पर्यावरणाचे रक्षण करणे ही केवळ सरकारची किंवा मोठ्या संस्थांची जबाबदारी नाही तर ती प्रत्येक व्यक्तीची, अगदी माझ्यापासून सुरू होणारी एक वैयक्तिक जबाबदारी आहे.

* घरापासून जगापर्यंत :- माझी जबाबदारी.

आपण आपल्या घरापासूनच सुरुवात करूया
(१) कचरा व्यवस्थापन:-
ओला आणि सुका कचरा वेगवेगळ्या करायचा. सुक्या आणि ओल्या कचऱ्याचं कंपोस्ट खत तयार करणे हा कचऱ्याचा उत्तम उपयोग आहे.
घरामधील ” ई कचरा”अन्य कचऱ्यात मिसळणार नाही याची काळजी घेऊ.
(२) पाण्याची बचत :-
आंघोळ करताना कमी पाणी वापरू, नळ गळत असल्यास ताबडतोब दुरुस्त करू, भांडी आणि गाड्या धुण्यासाठी पाण्याचा अपव्य टाळू. प्यायला जेवढे पाणी हवे तेवढेच घेऊ चुकून उरलं तर ते झाडांना घालू. दाढी करताना किंवा दात घासताना अनेकदा नळ सुरूच राहतो त्याचीही काळजी घेऊ.
पावसाच्या पाण्याचाही पुनर्वापर करू.
(३) ऊर्जेची बचत :-
आपण ज्या खोलीत नाही त्या खोलीतले दिवे आणि पंखे बंद करू. अनावश्यक उपकरणे बंद ठेवू. शक्य झाल्यास पाट्यावरवंट्याचा वापर करू. टीव्हीचा आवाज मर्यादित ठेवू.

(४) प्लास्टिकचा वापर टाळा :-
प्लास्टिक पिशव्यांच्या ऐवजी कापडी पिशव्यांचा वापर वाढवू. प्लास्टिक बाटली ऐवजी कॉपर, स्टील किंवा मातीच्या बाटल्यांचा वापर वाढवू. प्लास्टिकच्या डिश, चमचे यांचा वापर कमीत कमी करू.

(५) झाडे लावा झाडे जगवा :-
आपल्या बाल्कनीत, गच्चीत, अंगणात, घराभोवती अवश्य झाडे लावू आणि त्यांची जोपासना ही करू
मृदा संरक्षण ही तितकेच महत्त्वाचे आहे.

* आपली गल्ली आणि परिसर :-
सार्वजनिक स्वच्छतेचे योगदान:-
रस्त्यावर किंवा सार्वजनिक ठिकाणी कचरा फेकू नये यासाठी स्वतः आणि इतरांनाही प्रोत्साहित करा.
परिसरातील मोकळ्या जागांवर झाडे लावा त्यांची निगा राखा.
सामुदायिक उपक्रम राबवा, स्थानिक पर्यावरण गटा सारख्या उपक्रमात सहभागी व्हा. स्वच्छता अभियान, वृक्षारोपण कार्यक्रम यामध्ये भाग घेऊन मदत करा. ड्रेनेज तुंबणार नाही याचीही काळजी घेऊ. सोसायटीत गटागटाने स्वच्छता अभियान राबवू.